Kategori: Makaleler

Helikopter Her Yere İnebilir mi? Toplumsal Yapılar Üzerinden Bir Sosyolojik Analiz Toplumu anlamaya çalışan bir araştırmacı için her soru, görünenden daha derin bir anlam taşır. “Helikopter her yere inebilir mi?” sorusu da ilk bakışta teknik bir merak gibi görünür; ama aslında toplumsal yapıların sınırlarını, bireyin hareket alanını ve kültürel normların görünmez sınırlarını anlamak için güçlü bir metafordur. Çünkü her toplum, tıpkı bir arazidir; bazı bölgeleri düz, bazıları engebelidir. Her birey, bu toplumsal coğrafyada kendi “iniş alanını” arar. Fakat herkes her yere inemez — çünkü iniş alanlarını belirleyen şey sadece bireysel yetenek değil, aynı zamanda toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel…

Bazen en basit görünen sorular, aslında bizi en derin düşüncelere sürükler. “Qepik manat aynı mı?” sorusu da tam olarak öyle. İlk bakışta sadece bir para birimi meselesi gibi duruyor olabilir ama aslında bunun içinde ekonomi, kültür, tarih ve kimlik gibi birçok katman saklı. Tıpkı bir ülkenin mutfağını anlamak için sadece tariflere değil, o yemeğin doğduğu topraklara da bakmamız gerektiği gibi; parayı anlamak için de sadece rakamlara değil, o paranın taşıdığı anlamlara da bakmalıyız. Qepik, Azerbaycan para birimi olan manatın alt birimidir. 1 manat = 100 qepik şeklindedir. Tıpkı Türk lirası-kuruş ya da dolar-cent ilişkisi gibi, qepik de manatın tamamlayıcı parçasıdır.…

Milka Hangi Ülkeye Ait? Tatlı Bir Markadan Fazlası Olarak Toplumsal Bir Hikâye Bir çikolata parçası, bazen sadece bir tatlıdan çok daha fazlasını anlatır. Milka da tam olarak böyle bir marka. İlk bakışta sadece mor ambalajıyla akıllarda yer eden bir çikolata gibi görünse de, arkasında kültürel kimlikten toplumsal cinsiyet rollerine, çeşitlilikten sosyal adalete uzanan derin bir hikâye barındırıyor. Bu yazıda Milka’nın hangi ülkeye ait olduğunu keşfederken, bu markanın bizlere toplumsal olarak ne söylediğini de birlikte düşünelim. Çünkü mesele sadece bir çikolatanın menşei değil; mesele, bir tatlının dünyamıza bıraktığı izdir. Milka’nın Kökeni: Tatlı Yolculuğun Başlangıcı İsviçre’de Doğan, Almanya’da Büyüyen Bir Lezzet Milka,…

Devlet Hibe Desteği Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insanların davranışlarını anlamak ve çözümlemek her zaman ilgi alanım olmuştur. Davranışlarımız, çoğu zaman sadece bireysel tercihlerin ya da dışsal faktörlerin bir sonucu değildir. İçsel düşüncelerimiz, duygusal durumlarımız ve toplumsal bağlamlar, her adımımızı şekillendirir. Devlet hibe desteği gibi toplumsal bir olgunun psikolojik etkilerini düşündüğümüzde, bu yardımların bireylerde nasıl bir etki yaratabileceği, insan davranışları açısından oldukça ilginçtir. Devlet hibe desteği, yalnızca ekonomik bir yardım değil, aynı zamanda duygusal ve sosyal bir destek mekanizması olarak da işlev görmektedir. Devlet Hibeleri ve Bilişsel Psikoloji Bilişsel psikoloji, insanların bilgi işleme süreçlerini ve bu…

Kapatma Olmak Ne Demek? Bilimsel Merakla İnsan Davranışını Anlamak İçimize Kapanmak mı, Kendimizi Korumak mı? Hayat bazen bizi farkında olmadan içimize çeker. Sosyal ortamlardan uzaklaşır, dostlarımızla buluşmaktan kaçınır, hatta bazen kendimizle bile iletişim kurmakta zorlanırız. Peki bu hâlin adı ne? “Kapatma olmak” dediğimiz durum, aslında tam da bu anlarda kendini gösterir. Fakat bu sadece “asosyal” olmak ya da “yalnız kalmayı sevmek” değildir. Bilimsel açıdan bakıldığında bu davranışın arkasında çok daha derin, psikolojik ve biyolojik süreçler yatmaktadır. Kapatma Olmak: Psikolojik Bir Savunma Mekanizması Psikoloji literatüründe “kapatma olmak” veya daha yaygın ifadesiyle “içe kapanma”, bireyin dış dünyayla olan sosyal ve duygusal etkileşimini…

Ahşap Hangi Ağaçtan Yapılır? Ekonomik Bir Perspektif Üzerinden Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonomistler, kaynakların sınırlılığı ve bu sınırlı kaynaklarla yapılacak en iyi seçimlerin nasıl yapılması gerektiği konusunda sürekli düşünürler. Ahşap, insanlık tarihinin en eski ve en değerli doğal kaynaklarından biridir. Ancak, ahşap üretiminde kullanılan ağaç türlerinin seçimi, sadece biyolojik ve ekolojik değil, aynı zamanda ekonomik bir sorundur. Piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah, ahşap üretiminin sürdürülebilirliğini ve verimliliğini doğrudan etkileyen faktörlerdir. Bu yazıda, “Ahşap hangi ağaçtan yapılır?” sorusunu, ekonomik bir perspektiften inceleyecek, kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları üzerine derinlemesine bir analiz yapacağız. Kaynakların Sınırlılığı ve Ahşap Üretimi Ekonominin…

Kanunisani Nedir? Farklı Yaklaşımlarla Tarih ve Toplum Arasında Bir Köprü Tarihi kavramlara yaklaşırken, onları yalnızca “bilgi” olarak değil, hayatın içinden bir hikâye olarak okumayı severim. Çünkü her kelime, geçmişin ruhunu bugüne taşıyan bir iz taşır. “Kanunisani” de bu izlerden biri… Kimi için sıradan bir tarih terimi, kimi için eski bir takvimin ay adı, kimi içinse bir kültür mirasıdır. Gelin şimdi bu kavrama farklı gözlerden bakalım; objektif analizle duygusal derinliğin, veriyle empatiğin nasıl yan yana durabildiğini birlikte görelim. — Kanunisani Nedir? Kısa ve Net Tanım “Kanunisani” (Kânun-ı Sani), Osmanlı döneminde kullanılan Rumi takvimdeki ay adlarından biridir ve bugünkü Ocak ayına karşılık…

Ünvanları Nasıl Yazılır? Ekonomik Bir Perspektif Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Bir Ekonomistin Girişi Ekonomi, sınırlı kaynaklarla en iyi nasıl seçim yapılacağı sorusuyla ilgilidir. Kaynakların kıtlığı, her bireyin, toplumun ve şirketin yaptığı her kararın, belirli bir sonucu doğurmasına yol açar. Ekonomik seçimler, sadece maddi değerleri değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel değerleri de şekillendirir. Ünvanların yazımı da aslında bu sınırlı kaynaklarla yapılan bir tercih, bir seçimin sonucudur. Her seçim, başka bir seçimden feragat etmeyi gerektirir ve bu da toplumsal yapıyı etkileyen önemli bir dinamiğe dönüşür. Ünvanlar, sadece bireysel tanımlamalar değil, aynı zamanda toplumda statü, güç ve kimlik inşa etmenin araçlarıdır.…

Hansa Ne Anlama Gelir? Tarih, Ekonomi ve Bilimin Kesiştiği Noktada Bir Kavram Bilimsel merak genellikle küçük bir kelimeyle başlar. “Hansa ne anlama gelir?” sorusu da tam olarak öyle bir sorudur. İlk bakışta sadece eski bir kelime gibi görünebilir ama bu kelime; tarih, ekonomi, sosyoloji ve kültürel evrim arasında ilginç bir köprü kurar. Bugün, bu kelimenin ardındaki anlamı, bilimsel ama herkesin anlayabileceği bir mercekten birlikte inceleyelim. Etimoloji: Bir Kelimenin Yolculuğu “Hansa” kelimesi, köken olarak Eski Germence “hansa”dan gelir ve “birlik, topluluk, ticaret grubu” anlamını taşır. Orta Çağ Avrupa’sında bu kelime, özellikle “Hanseatik Birliği” (Hanseatic League) adıyla bilinen ticari ve politik örgütlenmeyi…

Havale Hukuk Ne Demek? Banka Tuşlarından Hukukun İnce Çatlaklarına Cesur Bir Bakış Şunu en baştan söyleyeyim: “Havale” dendiğinde akla sadece iki IBAN arasında zıp diye giden para geliyorsa, resmin yarısını görüyorsunuz. Havale, Türk Borçlar Kanunu’nda üç kişiyi birden aynı hukuki masaya oturtan, tek taraflı ama etkisi çok taraflı bir işlem; dijital çağın ödeme pratikleriyle her gün sürtüşen, çelişkilerle dolu bir alan. Üstelik bugünün FAST, QR ve anlık transfer dünyasında, eski ve yeni kuralların çarpıştığı bu alanda tartışmayı büyütmenin tam zamanı. Tanımın Kalbi: “Üçlü” İlişki, “Tek” İşlem Borçlar hukukunda havale; havale edenin (talimat veren), havale ödeyicisini (çoğu pratikte banka) ifaya yetkilendirdiği…